Later op de avond besluit ik naar Hanoi te reizen om mijn langverwachte creditcard (hopelijk) in ontvangst te nemen. De ANWB had de aanvraag van mijn ANWB GO-card echter niet goed verwerkt waardoor deze pas na mijn vertrek per post opgestuurd werd. Ik moest dus voor het vliegen nog snel pinnen en binnen een maand zou de betaalkaart per post op mijn officiële woonadres in Hanoi aankomen. Aan het begin van mijn reis had ik de vriendelijke meneer Linh – de eigenaar van Green Homestay Hanoi – dus gevraagd om dit pakketje bij ontvangst te ondertekenen en het voor mij te bewaren. Vol verwachtingen loop ik van de bus in de richting van mijn meneer Linh’s prachtige verblijf vlakbij het mausoleum van Ho Chi Minh. Daar aangekomen beklim ik de vier smalle trappen om bij zijn woonkamer te komen. Zonder shirt en in korte broek tref ik hem terwijl hij rustig op de bank voetbal kijkt. ‘Xin Chao!’, roep ik vrolijk. Hij groet me netjes, kijkt even goed, grijpt naar de rommel achter hem, pakt een envelop en roept: ‘I keeepee for you!’ Vol blijdschap kijk ik naar meneer Linh en naar de envelop, waar in het handschrift van mijn moeder op staat geschreven:
Lennart Elbin
20 tầng 2, 160 P. Ngọc Hà, Ngọc Hồ, Ba Đình, Hà Nội
De slaapzaal deel ik met maar liefst drie Russen die om precies dezelfde reden als ik in Hanoi zijn. Allemaal zijn ze hard op zoek naar een baan als docent Engels en de hele dag liggen ze onder de dekens op hun telefoon te solliciteren via Facebookgroepen als Cover Teacher Hanoi en English Teaching Jobs Vietnam. Niet minder populair is het gebruik van de Vietnamese berichtenservice Zalo Messenger, waar eveneens talloze groepen te vinden zijn met precies dezelfde namen. Hoewel het officieel nodig is om een afgeronde bachelor en een zogeheten TESOL-certificatie op zak te hebben, is het zonder deze kwalificaties prima mogelijk om in Hanoi als invaller aan de slag te gaan, of om tijdelijke posities te vinden. Het betaalt beter dan reachtruckchauffeur zijn in Nederland en daar staan natuurlijk ook nog bizar lage prijzen tegenover. Van tevoren bericht ik toch maar Funny English School, waar ik eerder deze maand werd belaagd door de bijtende beestenboel van Hanoi. De volgende avond kan ik daar een speaking test komen afnemen voor 300000 VND, gratis avondeten en gratis onderdak. Hoewel de manager me verzekert dat de situatie ronddom kakkerlakken en bedwansen aanzienlijk is verbeterd, besluit ik toch maar op de eerste verdieping met het licht aan op de kale klaslokaalvloer te gaan liggen. Je moet er wat voor over hebben om vijf euro te besparen.
De volgende ochtend loop ik weer de volle zeven kilometer terug naar het centrum. Tot nu toe wil het nog niet echt lukken om iets te vinden. Na een tijdje heb ik ineens beet, maar al snel wordt er gevraagd naar mijn CV. Ik maak dat ik naar een rustig koffietentje kom, flans snel een CV in elkaar en stuur hem op. Hoewel deze vrouw nooit meer gereageerd heeft gaat het vanaf hier ineens heel erg hard. Binnen een uur heb ik een invalles in Hanoi geregeld voor diezelfde avond, met een opbrengst van een kleine 25 euro. Met dat geld kan ik twee overnachtingen en zes maaltijden bekostigen en het enige dat ik ervoor heb gedaan is I like/I don’t like apples roepen met achtjarigen. Nog voordat ik ’s avonds de deur uit wil om dit impulsieve lesje te verzorgen, word ik plotseling gebeld via Zalo Messenger door Miss. Ngan Nguyen uit Haiphong City. Of ik nog steeds interesse heb in een full-time baan als docent Engels in Haiphong. Full-time betekent in de praktijk kennelijk achttien uur per week en het bovenmodale loon is zo’n dertienhonderd euro per maand. Na een korte introductie vraagt ze: So, for how many years have you been teaching then? Ik verwijs nerveus naar mijn cv en beken dat ik slechts een paar weken ervaring heb, maar dat ik het tot nu toe wel erg leuk vind om te doen. But you love kids, right? Met mijn relatief gezien uitstekende accent vertel ik haar, vanuit mijn diepste overtuiging, dat ik het fantastisch vind om Vietnamese kinderen te helpen om zelf te leren. En daarmee is de zaak grotendeels geregeld: zondagochtend kan ik een proeflesje komen geven en daarna kunnen we samen de details gaan bespreken.
Met de kosten voor mijn nieuwe laptop en mijn tandartsbezoekje van eerder die week in mijn achterhoofd accepteer ik diezelfde avond nog een aanbod in Cover teachers Hanoi om gedurende het weekend in totaal twaalf uur les te geven in een voorstadje van Thai Binh, ongeveer honderd kilometer onder Hanoi en zestig kilometer van Haiphong vandaan. De tijden zijn vanaf een uur of drie in de middag tot negen uur ’s avonds, dus op zondagochtend naar Haiphong op en neer lijkt geen probleem. Al snel kom ik erachter dat ik op zondag niet om kwart voor drie, maar om kwart voor acht ’s ochtends moet beginnen in Thai Binh. Aan de telefoon is Miss. Nguyen echter vol begrip als ik de situatie uitleg en we verplaatsen onze afspraak naar dinsdagmiddag vijf uur.
Het engelscentrum in Thai Binh blijkt nogal andere koek dan het laagdrempelige werk dat ik tot dan toe gedaan heb. Op de heenweg ben ik helemaal enthousiast dat ik nu een heel weekend hetzelfde zal doen als voorheen en dat ik erna in een klap tweehonderd euro erbij verdiend heb. Dat naïeve enthousiasme slaat echter al snel om in nerveus gepeins. De leerlingen hebben allemaal westerse namen, hoewel ik Mike op een verspreking betrap; in werkelijkheid heet hij gewoon Phuc. De manende blik van de strenge docente die de speaking test filmt, ontgaat me niet. Na twee keer anderhalfuur aanmodderen komt de directrice met haar hoge hakken, zwarte rokje en schoolblousje in het meest lelijke soort geel dat je je kunt bedenken op me af gelopen om de stof van de volgende dag met me door te nemen. Ineens blijk ik ook de kleuterklas te moeten onderwijzen, die uiteraard spelenderwijs moet leren. Ook gebruiken ze een zonnetjessysteem waarmee ik voorbeeldkinderen kan belonen en minder meegaande leerlingen kan straffen. Aan het einde van de les moet ik iedereen beoordelen en op basis daarvan nep-dollars uitdelen waarmee ze voor een stuk speelgoed kunnen sparen. Ik krijg een dikke stapel lesboeken voor zovel leerlingen als leraren mee naar huis, maar het online werkboek opsturen waarmee ik de geluidsopnames op het digibord kan afspelen is natuurlijk teveel gevraagd. Ik geef van tevoren nog even aan dat ik de indruk krijg dat ze echt een professional zoeken, wat ik absoluut niet ben. Ze verzekert me dat ze gewoon een buitenlandse invaller nodig hebben en dat het allemaal wel goedkomt. Niet dus. In het lerarenverblijf leer ik teacher Kyle uit Zuid-Afrika kennen. Hij is de vaste leraar Engels en is van de trap gevallen, vandaar mijn aanwezigheid bij Generation Alpha English Center. Ik vertel hem ik dat ik hier aangekomen de indruk heb gekregen dat ze een gecertificeerd persoon nodig hebben, maar hij probeert mijn zorgen natuurlijk weg te nemen. Jij klokt zeker ook in met je vingerafdruk, denk ik terwijl ik hem probeer te geloven.
De volgende ochtend begin ik de dag met kleuters die anderhalf uur lang ‘zebra’ gillen, aan mijn baard trekken, onder de tafel kruipen en zelfs een die zijn middelvinger opsteekt. Nog geen tien minuten later kan ik aan de volgende zitting beginnen. Gelukkig zijn deze leerlingen oud genoeg om stil te blijven zitten, maar in tegenstelling tot bij andere scholen kunnen ze mijn instructies niet begrijpen en blijven ze voor zich uit staren. Ongeveer een kwart van de les spendeer ik om tevergeefs de geluidsmaterialen te krijgen en tijdens het wachten maar gewoon wat vocabulary klassikaal op te dreunen. Het is allemaal ontzettend ongemakkelijk en na de middagpauze gaat het weer op dezelfde manier door. Om half vier hoor ik ineens dat de kleuterles van kwart voor vier niet meer doorgaat. Deels opgelucht en deels paranoïde over de betekenis daarvan strompel ik door het dorpje, waar buiten alle bussen die hier doorheen rijden niets te zien is, terug naar het verblijf.
Nog geen anderhalfuur later krijg ik bericht via Zalo dat ze toch niet tevreden zijn. Direct loop ik terug naar het centrum om in gesprek te gaan met de directrice. Ondanks dat ze onder de indruk is van mijn uitspraak en oprecht dankbaar is dat ik gekomen ben, kom ik er achter dat ze wel degelijk een professional zochten en ze heeft het over mijn agency dat de betaling voor me zal regelen. Ik leg haar uit dat ik niets weet van een agency en dat ik die contactpersoon nog nooit in levende lijve heb gezien. Daarop drukt ze mij mijn zuurverdiende drie miljoen dong in de handen en nog geen half uur later ben ik alweer op weg terug naar Hanoi.
In de auto die voor me is geregeld, slaan mijn gedachten natuurlijk op hol. Binnen een kwartier heb ik definitief geconcludeerd dat de droom om voor contant geld en zonder kwalificaties op een leuke manier tijdelijk dik te verdienen toch echt te mooi om waar te zijn is. Na nog wat overpeinzingen besluit ik Miss. Nguyen uit Haiphong alsnog te vragen of ze mijn TESOL-certificaat wil hebben, waar ze bevestigend op antwoordt. Oppervriendelijkst verontschuldig ik me dat ik dit niet heb en dat het me spijt dat ik het niet gelijk direct heb nagevraagd. Even later antwoordt ze: No worries, it doesn’t matter, as long as you love the kids! Nou, tot dinsdag dan maar Miss. Nguyen! Met een beetje geluk heb ik dus binnenkort alsnog een goede baan en een huis in Haiphong City. Gods wegen zijn ondoorgrondelijk, zeggen ze dan.
Great expectations: the beginning (or the end) of teacher Lennart (AI)
Later in the evening, I decide to travel to Hanoi to pick up my long-awaited credit card (hopefully). The ANWB had not processed the application for my ANWB GO-card correctly, so it was sent by mail after my departure. I had to withdraw cash quickly before flying, and the debit card would arrive by post at my official address in Hanoi within a month. At the beginning of my journey, I had asked Mr. Linh, the friendly owner of Green Homestay Hanoi, to sign for this package upon receipt and keep it for me. With high expectations, I walk from the bus towards Mr. Linh’s beautiful residence near the Ho Chi Minh Mausoleum. Arriving there, I climb the four narrow stairs to reach his living room. Shirtless and in shorts, I find him calmly watching football on the couch. “Xin Chao!” I cheerfully call out. He greets me politely, takes a moment to look closely, reaches for the mess behind him, grabs an envelope, and exclaims, “I keeepee for you!” Full of joy, I look at Mr. Linh and the envelope, on which my mother’s handwriting reads:
Lennart Elbin 20 floor 2, 160 P. Ngọc Hà, Ngọc Hồ, Ba Đình, Hà Nội
I share the dormitory with three Russians, all in Hanoi for the same reason as I am. They are all actively seeking English teaching jobs, spending their days lying under the covers applying via Facebook groups like “Cover Teacher Hanoi” and “English Teaching Jobs Vietnam.” The use of the Vietnamese messaging service Zalo Messenger is also quite popular, with numerous groups bearing similar names. While having a completed bachelor’s degree and a TESOL certification is officially required, it’s entirely possible to work as a substitute teacher or find temporary positions in Hanoi without these qualifications. The pay is better than being a forklift driver in the Netherlands, and there are, of course, ridiculously low living costs. Despite that, I decide to contact Funny English School, where I had encountered the biting creatures of Hanoi earlier this month. The next evening, I can come for a speaking test, for which I’ll receive 300,000 VND, free dinner, and accommodation. Although the manager assures me that the situation regarding cockroaches and bedbugs has significantly improved, I opt to sleep on the first floor with the lights on, sparing myself five euros.
The next morning, I walk the full seven kilometers back to the center. So far, I haven’t had much luck finding a job. After a while, I finally get a lead, but soon they ask for my CV. I decide to find a quiet coffee shop, quickly put together a CV, and send it. Although the woman never responds, things suddenly take off from here. Within an hour, I’ve arranged a substitute teaching job in Hanoi for that same evening, earning about 25 euros. With that money, I can cover two nights’ accommodation and six meals. The only thing I’ve done is shout “I like/I don’t like apples” with eight-year-olds. Before I can go out that evening to teach this impromptu lesson, I receive a call via Zalo Messenger from Miss Ngan Nguyen in Haiphong City. She asks if I’m still interested in a full-time job as an English teacher in Haiphong. Full-time apparently means eighteen hours per week, and the above-average salary is about thirteen hundred euros per month. After a brief introduction, she asks, “So, for how many years have you been teaching then?” Nervously, I refer to my CV, admitting that I only have a few weeks of experience but have enjoyed it so far. “But you love kids, right?” With my relatively excellent accent, I tell her, from my deepest conviction, that I love helping Vietnamese children learn by themselves. And with that, the deal is mostly settled: I can come for a trial lesson on Sunday morning, and then we can discuss the details.
With the costs of my new laptop and my dentist visit earlier that week in mind, I accept an offer that same evening on Cover teachers Hanoi to teach a total of twelve hours over the weekend in a suburb of Thai Binh, about a hundred kilometers below Hanoi and sixty kilometers from Haiphong. The times are from around three in the afternoon until nine in the evening, so going to Haiphong on Sunday morning and back seems doable. Soon, I realize that I need to start teaching in Thai Binh not at a quarter to three on Sunday but at a quarter to eight in the morning. Miss Nguyen is understanding when I explain the situation over the phone, and we reschedule our meeting for Tuesday afternoon at five.
The English center in Thai Binh turns out to be quite different from the low-threshold work I’ve been doing so far. On the way there, I’m enthusiastic about doing the same thing all weekend and earning an additional two hundred euros. However, that naive enthusiasm quickly turns into nervous pondering. The students all have Western names, although I catch Mike on a mispronunciation; his real name is Phuc. I notice the stern gaze of the strict teacher filming the speaking test. After struggling for two sessions of one and a half hours each, the director, in high heels, a black skirt, and the ugliest yellow school blouse you can imagine, walks up to me to go over the material for the next day. Suddenly, I find out I also have to teach the kindergarten class, which needs to learn through play. They also use a sun system where I can reward exemplary children and punish less cooperative students. At the end of the lesson, I have to assess everyone, and based on that, distribute fake dollars they can use to save up for a toy. I’m handed a thick stack of textbooks for both students and teachers to take home, but sending the online workbook with which I can play the sound recordings on the whiteboard is apparently too much to ask. I mention beforehand that I feel they are really looking for a professional, which I am definitely not. She assures me that they just need a foreign substitute, and it will be fine. Not so. In the teachers’ quarters, I meet Teacher Kyle from South Africa. He is the regular English teacher and fell down the stairs, hence my presence at Generation Alpha English Center. I tell him that upon arriving, I got the impression they were looking for a certified person, but he tries to reassure me. I think you also clock in with your fingerprint, I think while trying to believe him.
The next morning, I start the day with kindergarteners screaming “zebra” for an hour and a half, pulling my beard, crawling under the table, and even one who flips me off. Not even ten minutes later, I start the next session. Fortunately, these students are old enough to sit quietly, but unlike other schools, they can’t understand my instructions and stare blankly ahead. About a quarter of the lesson is spent trying in vain to get the audio materials, and while waiting, I simply recite some vocabulary to the class. It’s all very awkward, and after the lunch break, it continues in the same way. At half-past three, I suddenly hear that the kindergarten class at a quarter to four is canceled. Partly relieved and partly paranoid about the meaning of that, I stumble through the village, where, apart from all the buses passing through, there’s nothing to see, back to the accommodation.
Not even an hour and a half later, I receive a message via Zalo that they are not satisfied. I immediately walk back to the center to talk to the director. Despite being impressed with my pronunciation and genuinely thankful that I came, I find out that they did, in fact, want a professional, and she talks about my agency handling the payment. I explain that I know nothing about an agency and have never seen that contact person in person. She hands me my hard-earned three million dong and not even half an hour later, I’m on my way back to Hanoi.
In the car arranged for me, my thoughts naturally run wild. Within fifteen minutes, I definitively conclude that the dream of earning temporary cash in a fun way without qualifications is indeed too good to be true. After some contemplation, I decide to ask Miss. Nguyen from Haiphong if she still wants my TESOL certificate, to which she replies affirmatively. Apologetically, I explain that I don’t have it and express my regret for not asking about it right away. She replies, “No worries, it doesn’t matter, as long as you love the kids!” Well then, see you on Tuesday, Miss. Nguyen! With a bit of luck, I might soon have a good job and a place in Haiphong City. They say God’s ways are unfathomable.